آنتی ویروس چیست؟

ویروس‌های کامپیوتری شباهت زیادی با ویروس‌های واقعی دارند اما در حالی که فصل آنفولانزا معمولاً از پاییز شروع می‌شود و تا پایان زمستان ادامه دارد، فصل ویروس‌های کامپیوتری در تمام طول سال در حال نوسان است! به همین دلیل، برای محافظت از کامپیوترها در برابر حمله ویروس‌ها و سایر تهدیدها باید از «نرم افزار آنتی ویروس» استفاده کرد.

آمارها نشان می‌دهند که روزانه بیش از 360 هزار مورد جدید بدافزار در وب منتشر می‌شوند. برای حداکثر محافظت از سیستم‌های کامپیوتری، انتخاب و نصب بهترین نرم‌افزار آنتی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. به عبارتی، آنتی ویروس‌ها بدون تأثیر بر سرعت و عملکردشان از دستگاه‌های شما در برابر بدافزارها محافظت می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با آنتی ویروس‌ها و نحوه عملکرد آنها با ما همراه باشید.

ویروس چیست؟

قبل از اینکه به شما بگوییم که یک برنامه آنتی ویروس چگونه ویروس‌ها و بدافزارها را اسکن، شناسایی و حذف می‌کند، اجازه دهید در مورد اینکه دقیقاً ویروس چیست صحبت کنیم. ویروس (Virus) کامپیوتری برنامه‌ای است که اعمال ناخواسته و غیرمنتظره را در داخل کامپیوتر انجام می‌دهد.

همه ویروس ها مخرب نیستند اما بسیاری از آنها برای آسیب رساندن به انواع خاصی از فایل‌ها، برنامه‌ها یا حتی سیستم عامل‌ها نوشته شده‌اند. چند نمونه از ویروس ها عبارتند از:

• کرم‌ها (Worms)
• نرم افزارهای جاسوسی
• ابزارهای تبلیغاتی مزاحم
• روت‌کیت
• تروجان‌ها

ویروس‌ها از اوایل دهه 1970 وجود داشتند. اگرچه آنها در دهه 70 هرگز به اینترنت متصل نبودند اما هنوز هم کامپیوترها را با فلاپی دیسک‌ها آلوده می‌کردند. اولین ویروس ثبت شده در سال 1971 بود که «ویروس کریپر» نام داشت که توسط باب توماس نوشته شده بود.  این ویروس خود را کپی می‌کرد و پیام «I’m CREEPER: CATCH ME IF you can!» را نشان می‌داد.

از قضا آنتی ویروس ریپر (Reaper) برای حذف ریپر ایجاد شد. برنامه ریپر مانند نرم افزار‌های ضد ویروسی که امروز می‌شناسیم نبود اما در واقع یک آنتی ویروسی بود که به صورت خود تکثیر شونده کار می‌کرد.

آنتی ویروس چیست؟

همانطور که از نامش پیدا است، آنتی ویروس (Antivirus) یک نرم‌افزار یا مجموعه‌ای از برنامه‌ها است که ویروس‌ها را در کامپیوتر‌ها و شبکه‌ها پیدا کرده و حذف می‌کند. علاوه بر ویروس‌ها، اکثر برنامه‌های آنتی‌ویروس امروزی نیز قادر به تشخیص و حذف سایر انواع نرم افزارهای مخرب از جمله تروجان‌ها، ابزارهای تبلیغاتی مزاحم، جاسوس افزارها، باج افزارها، کیلاگرها و روت کیت‌ها هستند.

بهترین نرم افزار آنتی ویروس علاوه بر اینکه می‌تواند تهدیدهای مختلف را شناسایی و حذف کند، می‌تواند از آلودگی سیستم‌های کامپیوتری نیز جلوگیری نماید. هنگامی که در نرم افزار روی دکمه اسکن کلیک می‌کنید، برنامه آنتی ویروس هارد دیسک سیستم و همه دستگاه‌های ذخیره سازی خارجی متصل مانند فلش را برای تهدیدات احتمالی اسکن می‌کند. این برنامه هر پرونده جداگانه را بررسی کرده و به طور همزمان یافته‌ها را در پایگاه داده ویروس‌های شناخته شده جستجو می‌کند تا تهدید احتمالی را تشخیص دهد.

نرم افزار آنتی ویروس همچنین رفتار همه برنامه‌های موجود در کامپیوتر را زیر نظر می‌گیرد و به دنبال اعلام هرگونه پرچم قرمز به عنوان خطر است. زمانی که مجبور بودید اسکن‌های آنتی ویروس را به صورت دستی اجرا کنید، اکثر برنامه‌های آنتی ویروس امروزی به شما این امکان را می‌دهند تا اسکن‌های خودکار را فعال کنید. به عنوان یک قاعده کلی، توصیه می‌شود هفته‌ای یک بار سیستم خود را اسکن کنید.

از آنجا که ویروس‌های کامپیوتری یک تهدید دائمی در همه سیستم عامل‌ها هستند، نرم افزارهای آنتی ویروس امروزی طوری طراحی شده‌اند که از همه سیستم عامل‌ها و همه دستگاه‌های متصل به اینترنت محافظت می‌کنند، این شامل کامپیوتر‌های دسکتاپ و لپ‌تاپ با سیستم عامل‌های مایکروسافت ویندوز یا مک و همچنین تلفن‌های هوشمند اندروید و آیفون هستند.

اهمیت نصب آنتی ویروس

وقتی صحبت از اطلاعات شخصی می‌شود، حفظ امنیت یک نگرانی اساسی است. اگر کسی به اطلاعات شما دسترسی داشته باشد و از آن استفاده کند، عواقب آن بسیار شدید خواهد بود. امنیت اطلاعات به سه حوزه اصلی زیر مربوط می‌شوند:

• محرمانه بودن: اطلاعات افراد فقط باید در دسترس کسی باشد که حق مشاهده آن را دارد.
• در دسترس بودن: اطلاعات باید فقط زمانی قابل دسترسی باشد که شخصی به آن نیاز داشته باشد.
• قابلیت ویرایش: اطلاعات فقط باید توسط افرادی که مجاز به ویرایش آن هستند اصلاح شود.

برخی از خطرات امنیتی ناشی از احتمال سوء استفاده عمدی از کامپیوتر توسط متجاوزان از طریق اینترنت است. برخی دیگر خطراتی هستند که حتی اگر به اینترنت وصل نباشید با آنها مواجه خواهید شد (مانند خرابی هارد دیسک، سرقت، قطع برق). خبر بد این است که احتمالاً نمی‌توانید برای هر خطر احتمالی برنامه ریزی کنید اما خبر خوب این است که می توانید با نصب یک آنتی ویروس خوب تمامی مشکلات مربوط به بدافزارها را تا حد زیادی رفع کنید.

 

انواع نرم افزارهای آنتی ویروس

نرم افزارهای آنتی ویروس را می‌توان در سه دسته زیر طبقه بندی کرد:

1- نرم افزار آنتی ویروس مستقل (Standalone Antivirus Software)

آنتی ویروس مستقل یک ابزار تخصصی است که برای شناسایی و حذف برخی از ویروس‌ها طراحی شده است. معمولاً از آن به عنوان نرم افزار آنتی ویروس قابل حمل نیز یاد می‌شود زیرا می‌تواند روی درایو USB نصب شده و توسط مدیران برای اسکن اضطراری سیستم آلوده استفاده شود. با این حال، اکثر نرم افزار‌های قابل حمل برای محافظت از سیستم نمی توانند جایگزین آنتی ویروس‌های امنیتی اینترنتی شوند که شامل انواع ویژگی‌های اضافی است.

2- مجموعه نرم‌افزاری امنیتی (Security Software Suites)

همانطور که در بالا ذکر شد، مجموعه نرم‌افزارهای امنیتی فراتر از برنامه‌های آنتی‌ویروس هستند. علاوه بر تشخیص و حذف ویروس‌ها، آنها همچنین مجهز به مبارزه با انواع دیگر نرم‌افزارهای مخرب می‌باشند و محافظت شبانه روزی از کامپیوتر و فایل‌های شما را ارائه می‌دهند. اکثر این بسته‌های نرم‌افزاری شامل ویژگی‌های ضد‌جاسوسی، فایروال و کنترل‌های والدین (Parental Control) هستند. برخی از این نرم‌افزارها شامل عملکردهای اضافی مانند مدیریت رمز عبور، وی‌پی‌ان (VPN) و حتی یک برنامه آنتی ویروس مستقل هستند که به همراه مجموعه‌ای از ویژگی‌ها ارائه می‌شوند.

3- نرم‌افزار آنتی ویروس مبتنی بر کلود (Cloud-Based Antivirus Software)

نرم‌افزار آنتی ویروس مبتنی بر کلود فنآوری نسبتاً جدیدی است که فایل‌های سیستم را در فضای ابری به جای کامپیوتر تجزیه و تحلیل می‌کند تا منابع محاسباتی را آزاد کرده و پاسخ سریع‌تری ارائه دهد.

این برنامه‌ها به طور معمول از دو بخش زیر تشکیل شده‌اند:

• سرویس گیرنده‌ای که بر روی کامپیوتر نصب می‌شود و اسکن‌های دوره‌ای ویروس‌ها و بدافزارها را بدون اشغال حافظه زیاد اجرا می‌کند.
• وب سرویسی که داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط مشتری را پردازش می‌کند و آنها را برای مطابقت در پایگاه داده ویروس و بدافزار خود بررسی می‌کند.

مزایا و معایب آنتی ویروس

یک آنتی ویروس این اطمینان را می‌دهد که کامپیوتر ما عاری از ویروس است. این برنامه برای پاک کردن ویروس از کامپیوتر یا هر دستگاه دیگری طراحی شده است. از آنجا که ویروس‌ها نیز پیشرفت می‌کنند، نیاز به نصب یک آنتی ویروس قوی ضروری است؛ اما این نرم‌افزارها در کنار جوانب مثبتی که دارند، ممکن است معایبی نیز داشته باشند:

فواید آنتی ویروس

ابتدا، مزایای نرم‌افزار ضد ویروس را بررسی می‌کنیم:

• ویژگی فایروال: با وجود بسیاری از نرم افزارهای ضد ویروس، ویژگی فایروال همچنان بهترین قابلیت یک نرم افزار است. این ویژگی برای مسدود کردن دسترسی هر اتصال غیر مجاز در شبکه استفاده می‌شود.
• حفاظت از سیستم: برای داشتن یک کامپیوتر ایمن و سریع، باید از ورود ویروس‌ها به کامپیوتر خود جلوگیری کنید و برای انجام این کار، یک آنتی ویروس قوی باید روی سیستم نصب شود.
• محافظت در زمان واقعی: این ویژگی به سرعت ویروس را از لحظه ورود به کامپیوتر از بین می‌برد. یک اسکنر زمان واقعی (Real-Time) مانند یک محافظ امنیتی در کامپیوتر عمل می‌کند و از ورود فایل‌های مشکوک جلوگیری خواهد کرد.
• حفاظت از اطلاعات حساس: برخی از ویروس‌ها تمایل به سرقت اطلاعات شخصی افراد مانند اطلاعات کارت اعتباری دارند. برای محافظت از داده‌های خود در برابر این ویروس‌ها، حفاظت از امنیت اطلاعات ضروری است که فقط توسط آنتی ویروس‌ها ارائه می‌شود.
• مسدود کردن تبلیغات: اکثر ویروس‌ها از طریق تبلیغات پاپ آپ و سایت های اسپم وارد سیستم می‌شوند. این مسئله یکی از مشکلات مهم در وبگردی است زیرا بدافزار متوجه رفتار کاربر می‌شود و او را با تبلیغات خاصی هدف قرار می‌دهد. یک آنتی ویروس باید قابلیت «Ad-blocker» داشته باشد تا به شما کمک کند تا همه تبلیغات را مسدود کنید.
• محافظت از دستگاه‌های خارجی: جای تعجب نیست اما USB به عنوان یک دستگاه انتقال دهنده ویروس عمل می‌کند. اگر USB حاوی بدافزار است، آیا باید استفاده از آن را متوقف کرد؟ خیر، شما فقط به یک آنتی ویروس نیاز دارید که حفاظت در زمان واقعی (Real-Time) را ارائه می‌دهد.

مضرات آنتی ویروس

• تبلیغات مکرر: این مشکل هنگام استفاده از یک برنامه آنتی ویروس رایگان رخ می‌دهد. نرم افزار یک تبلیغ بنری را برای کاربر ارسال می‌کند به این هدف که او را تشویق به کلیک کند. این مورد گاهی اوقات آزاردهنده خواهد بود.
• عدم پشتیبانی مشتری: برخی پشتیبانی‌ها از مشتریان به شکلی پیچیده انجام می‌شود. بعضی مواقع نیز هیچگونه پشتیبانی ارائه نمی‌شود اما این مشکل با نصب یک آنتی ویروس معروف و خرید آن از یک فروشگاه معتبر به کلی برطرف می‌شود.
• به اشتراک گذاری داده‌ها: درست است که آنتی ویروس‌های رایگان از سیستم محافظت می‌کنند و استفاده از آنها آسان است اما این برنامه‌ها اطلاعات شما را با اشخاص ثالثی به اشتراک می‌گذارند و از این طریق پول دریافت می‌کنند. پس مهم است که از یک آنتی ویروس شناخته شده استفاده کنید.

 معروف‌ترین نرم افزارهای آنتی ویروس

با وجود میلیون‌ها ویروس فعال و برنامه‌های مخربی که سالانه میلیاردها دلار برای اقتصاد جهانی هزینه در بر دارند، تعجب آور نیست که تعداد زیادی نرم افزار آنتی ویروس در بازار موجود هستند. آن‌ها از نظر قیمت، پلتفرمی که برای آن طراحی شده اند، عملکرد و همچنین ویژگی‌های اضافه متفاوت هستند.

برخی از بهترین نرم افزارهای آنتی ویروس موجود در حال حاضر شامل موارد زیر هستند:

1- بیت‌دیفندر (Bitdefender)

بیت‌دیفندر یک مجموعه امنیتی جامع است که حفاظت بهینه‌ای را در برابر ویروس‌ها و انواع نرم افزارهای مخرب ارائه می‌دهد. این نرم افزار بسیار کاربرپسند است و با اکثر سیستم عامل‌ها سازگار است. همچنین دارای VPN رایگان با محدودیت روزانه 200 مگابایت، کنترل والدین، ​​محافظت از وب کم، مدیریت رمز عبور و ابزارهای مختلف است که به طور خاص برای مبارزه با باج افزارها طراحی شده‌اند. بیت‌دیفندر در حال حاضر بهترین برنامه آنتی ویروس در جهان است که به طور همزمان در پنج دستگاه قابل استفاده است.

2- نورتون (Norton)

نورتون تقریباً سه دهه است که خدمات ارائه می‌دهد و بدون شک یکی از شناخته شده‌ترین نام‌ها در زمینه امنیت سایبری است. مجموعه نرم افزاری امنیتی آن نورتون سکوریتی با هر چهار سیستم عامل‌ پرطرفدار سازگار است و دارای انواع ویژگی‌های مختلف می‌باشد. اگرچه این سرویس VPN رایگان را ارائه نمی‌دهد اما کنترل والدین و 25 گیگابایت فضای ذخیره سازی آنلاین را داراست. با خرید لایسنس این برنامه می‌توان از آن به طور همزمان از 10 دستگاه استفاده کرد.

3- پاندا (Panda)

پاندا یکی دیگر از بهترین آنتی ویروس‌های موجود است که سیستم را در برابر بیشتر تهدیدهای سایبری محافظت می‌کند. این نرم افزار که به دلیل عملکرد سریع خود معروف است، فقط با ویندوز، مک و اندروید سازگار است. با وجود عدم پشتیبانی از آی او اس، این مجموعه دارای سرویس VPN با محدودیت روزانه 150 مگابایت، مدیریت رمز عبور، کنترل والدین و یک برنامه آنتی ویروس USB مستقل است. آنتی ویروس پاندا که برای محافظت از حداکثر پنج دستگاه طراحی شده است،دارای یک اسکنر جداگانه برای استفاده در اندروید است.

4- مک‌آفی (McAfee)

مک‌آفی از این نظر منحصر به فرد است که می‌توان از آن برای تعداد نامحدودی از دستگاه‌ها استفاده کرد. این مجموعه امنیتی که با هر چهار سیستم عامل اصلی (ویندوز، مک، اندروید و آی‌او‌اس) سازگار است، از سیستم‌ها در برابر بدافزارها محافظت می‌کند. اگرچه عملکرد کنترل والدین به اندازه رقبایش پیشرفته نیست اما گنجاندن مدیریت رمز عبور McAfee True Key این مشکل را برطرف کرده است. این نرم افزار مجهز به قابلیت تشخیص چهره بوده و تمام داده‌های ورودی شما را بسیار ایمن نگه می‌دارد.

5-  بلوگارد (BullGuard)

یکی دیگر از مجموعه‌های نرم افزاری امنیتی که عمدتاً برای ویندوز و اندروید طراحی شده است، بلوگارد نام دارد. این برنامه سطح بالایی از قابلیت‌های آنتی ویروسی و ضد بدافزاری را ارائه می‌دهد. اگرچه هیچ VPN در بسته نرم افزاری موجود نیست اما این برنامه قابلیت‌های مانند ، پشتیبان گیری در کلود، کنترل والدین و قابلیت مرورگر ایمن را ارائه می‌دهد. با این حال، کاربران مک و آی‌او‌اس فقط می‌توانند اسکن‌های آنتی ویروس را اجرا کنند. همچنین، با خرید لایسنس این برنامه می‌توان از آن برای حداکثر پنج دستگاه استفاده کرد.

ویژگی‌های یک آنتی ویروس خوب

وقتی تصمیم به انتخاب و تهیه یک آنتی ویروس خوب می‌گیرید، باید به ویژگی‌های زیر توجه کنید:

• اسکن سریع و عدم کندی سیستم: اسکن فعال برای بدافزارها و حذف پس از تشخیص مهم است. فرآیند اسکن باید بدون کندی در سیستم انجام شود و رَم و هارد دیسک را به مقداری زیادی اشغال نکند.
• شناسایی همه ویروس‌ها و بدافزارها: یک آنتی ویروس قوی باید بتواند کلیه ویروس‌ها را بسته به میزان خطرناک بودن شناسایی کند.
• محافظت انکاری پیش فرض (Default Deny Protection): این قابلیت برای جلوگیری از ورود فایل‌های مشکوک به طور پیش فرض اجرا می‌شود.
• تکنولوژی جعبه شنی (Auto Sandbox Technology): محیطی مجازی که در آن فایل‌های مشکوک و ناشناخته شناسایی و حذف می‌شوند. این قابلیت برای بررسی هرگونه فعالیت مخرب بدون دخالت در عملیات عادی سیستم اجرا می‌شود.
• فناوری مهار (Containment Technology): برنامه‌های قابل اجرا را تأیید می‌کند و اطمینان می‌دهد که فرآیندها بدون تأثیر بر عملکردهای منظم سیستم اجرا می‌شوند.
• سیستم حفاظت از نفوذ میزبان (HIPS): این ویژگی بر روی یک سیستم پیشگیری از نفوذ مبتنی بر پروتکل کار می‌کند که بر کلیه فعالیت‌های برنامه‌هایی که در سیستم پردازش می‌شوند، نظارت دارد. سیستم حفاظت از نفوذ میزبان پس از یافتن، هرگونه فعالیت مخربی را خاتمه می‌دهد. این کار مانع از آلوده شدن سیستم عامل، کلیدهای رجیستری، داده‌های شخصی یا حافظه سیستم به بدافزار می‌شود.

نحوه انتخاب بهترین نرم افزار آنتی ویروس

بازار مملوء از نرم‌افزارهای آنتی ویروس است که ادعا می‌کنند حفاظت بهینه‌ای از کامپیوتر، فایل‌ها و داده‌های شخصی افراد ارائه می‌دهند. با چنین رقابت شدیدی، یافتن بهترین نرم افزار آنتی ویروس ممکن است دشوار باشد.

هنگام انتخاب یک آنتی ویروس برای استفاده شخصی خود، باید اثربخشی آن را در برابر تهدیدات سایبری، عملکرد بهینه، ویژگی‌های مختلف، سازگاری با سیستم عامل‌های مختلف و همچنین تعداد دستگاه‌هایی که می‌توانند از آنها محافظت شود را در نظر گرفت.

در حالی که تعداد زیادی از آنتی ویروس‌های رایگان وجود دارند اما ممکن است حتی برای خریدارانی که به بودجه توجهی ندارند، این برنامه‌ها انتخاب چندان خوبی نباشند. آنها هرگز محافظت کامل در برابر همه تهدیدها را ارائه نمی‌دهند و همیشه نیاز به یک برنامه جانبی دیگر است.

آنتی ویروس‌های شناخته شده بازار که لایسنس معتبر دارند، تنها راه محافظت از کامپیوتر و فایل‌های سیستمی است. آنها برای شناسایی و حذف هرگونه ویروس و بدافزار موجود و همچنین جلوگیری از همه تهدیدها، به طور شبانه‌روزی بر کامپیوتر افراد نظارت می‌کنند.

علاوه بر کامپیوتر، این برنامه‌ها بدون آنکه باعث کند شدن سرعت عملکرد آنها شوند، همچنین از گوشی‌های همراه، تبلت‌ها، تلویزیون‌های هوشمند و سایر دستگاه‌های متصل به اینترنت محافظت می‌کنند. در نهایت، در زمان انتخاب بهترین آنتی ویروس به ویژگی‌های نرم افزار، نیازهای سیستمی و مقدار بودجه خود نگاه کنید.

کلام آخر

آنتی ویروس به عنوان ضد‌بدافزار شناخته می‌شود و برنامه‌ای کامپیوتری است که برای جلوگیری، شناسایی و حذف بدافزارها به کار گرفته می‌شود. آنتی ویروس‌ها در ابتدا برای شناسایی و حذف ویروس‌های رایانه‌ای توسعه یافته بودند اما با افزایش سایر بدافزارها، این نرم افزار برای محافظت در برابر سایر تهدیدات، پیشرفت روزافزونی پیدا کردند.

هر چقدر ویروس‌ها قوی‌تر شدند، آنتی ویرو‌س‌ها نیز توسعه پیدا کردند، به طوری که هم اکنون انواع و اقسام نرم افزارهای ضد بدافزار در بازار موجود است. کاربرانی که از چندین سیستم عامل استفاده می‌کنند و مدام در حال وبگردی هستند، باید از یک آنتی ویروس خوب برای دستگاه‌های خود استفاده کنند.

 

منابع:

https://softwarelab.org/

https://webtech-coupons.blogspot.com